Twijfel? – Prof. F. Bettex – derde druk – 1914
Wie niet twijfelt, wordt niet voor vol aangezien. Het lijkt wel of in deze tijd twijfel dé standaard van de mens geworden is. Zeker als het om het Woord Gods gaat. Bij voorkeur moet daarover getwijfeld worden, zo blijkt uit tal van publicaties en gesproken woorden.
Niet twijfelen aan de beloften Gods – door Hem genoteerd in de Bijbel – levert voortdurend hoongelach en wegwerpgebaren op. De mens wil gewoon geen waarheid, maar heeft liever de twijfel om zich achter te verschuilen. Daarom wuift men veel, zo niet alles, wat van Godswege spreekt en juist aan geen enkele twijfel onderhevig is, zo snel mogelijk weg. Inclusief de wonderbaarlijke schepping waarin God Zich openbaart in én aan Zijn schepselen.
Waarheid is alleen bij God te vinden
Ruim 100 jaar geleden heerste de twijfel evenzeer, zo maakt Prof. F. Bettex ons duidelijk in zijn boek met de zeer korte titel: Twijfel? Hij beargumenteert dat twijfel over wat niets minder is dan Gods Waarheid, nergens voor nodig is. Maar dan moeten wij wel “ons eigen leven en ons eigen weten opgeven”. Pas dan dringen we – in geloof – door tot de waarheid waarover niet getwijfeld kan worden. Bettex:
Maar, juist omdat wij in dezen strijd, in deze worsteling tot het inzicht zijn gekomen, dat de waarheid niet in ons, noch bij andere mensen, doch alleen bij God te vinden is, hebben wij ons eigen leven en ons eigen weten opgegeven, en zijn doorgedrongen tot de waarheid, dat het geloof hoger en dieper is, van meer verstand en geest getuigt dan de twijfel. Gelooft hen niet, die hun twijfelen en hun kritiek voor geestkracht en ruimte van blik uitgeven. Gelooft, omdat de Bijbel het zegt; gelooft, omdat uw eigen geweten het u betuigt; gelooft, omdat duizenderlei ervaring het bevestigt, dat er meer kracht, meer leven, meer waarheidszin, helderheid en kennis, kortom, meer geest toe behoort om te geloven dan om te twijfelen.
Waar twijfel en kritiek op het Woord Gods tot “geestkracht” en een “ruime blik” wordt gepresenteerd, zouden wij juist niets anders doen dan geloven, louter “omdat de Bijbel” het zegt. Er is immers niets hoger en niets is meer waar dan het Woord Gods, dat deze Auteur in Zijn Boek, de Bijbel, heeft opgetekend.
“De twijfel is in u”
Bettex schrijft over de oorzaak van de twijfel, die in de mens is. Dat zouden wij ter harte nemen, willen wij bespaard blijven van destructieve twijfel.
De twijfel is niet daar buiten, niet in de dingen, niet in de natuur; hoe zou de schepping de Schepper tegenspreken? Hij, de twijfel, is in u. Oorzaken van de twijfel zijn: geestelijke zwakheid en onzelfstandigheid; het opgaan in velerlei en allerlei, de overschatting van het eigen verstand en de eigen wijsheid, alsof wij ten slotte op alle vragen een beslissend antwoord konden geven; …
Wilt gij twijfelen, o mensen, zo twijfelt aan u zelf, en gelooft aan God. Twijfelt aan uw weten en kunnen, daar hebt gij alle reden toe.
Twijfelt aan de onfeilbaarheid van uw verstand.
Twijfelt aan uw filosofie.
Twijfelt aan uw wetenschap.
Twijfelt, gij dagvliegen! Bildad had gelijk: “Wij zijn van gisteren en weten niets.” (Job 8 : 1)
Twijfelt aan uw staatkunde en sociale wijsheid!
Twijfelt aan uw psychologie en pedagogie.
Twijfelt aan uw kunst.
En twijfelt aan uw woord! …. Maar hoe weinig waarheid en wijsheid is daarin!
De ongelovige twijfelt
Zo twijfelt de ongelovige, wiens oog dof omfloerst en verzwakt is door de zonde, zodat hij de waarheid in haar zonneglans en helderheid niet vermag te aanschouwen. Zo twijfelt hij, wiens hoofd vervuld is van zorgen en van aardse zin, van het streven naar eer, rijkdom en genot, die bezwaard is door zelfzucht, altijd naar de aarde is gebogen en de blik niet vermag op te heffen naar de hemel en zijn werelden van licht. Zo twijfelt, en wil twijfelen de eigengerechtige, die zich voor wijs houdt, en met zijn verstand de dwaasheid Gods bedilt, hij, die zich in zijn hart verzet tegen een waarheid, die hem, zijn doen, zijn woord en zijn wijsheid veroordeelt, en voor welke hij arm en naakt, als een opgeblazen leugenaar daar staat. Aan hem, die zijn twijfelingen liefheeft, ze koestert en kweekt, worden zij door God niet ontnomen.
Zinvolle logica
De zinvolle logica van Bettex bij de bestrijding van twijfel over Gods beloften vertelt ons dit:
Meer helder denken, meer geestelijke zelfstandigheid, gij Christenen! Uw discussies met het pedante en moedeloze “Als en “maar” zijn dikwijls niet aan te horen. Oordeelt toch ook in de kracht en in het licht van Gods Geest, en denkt niet met valse nauwgezetheid, dat gij iedere wetenschappelijke (?) beuzeling moet onderzoeken. Hebt de moed van het niet weten en het niet-willen-weten, en weest niet bang om op het verbaasde: “Gij hebt dat boek niet gelezen!” kalm te antwoorden: “Neen” – “Maar gij moet het lezen!” – “Neen.” Zegt mij een monist, dat 2 x 2 eens gelijk was aan nul, dan schaf ik mij zijn wiskunde niet aan. Leert een ander, dat God geen wonder doen kan, dan heb ik aan zijn voorgewende bewijsvoering geen behoefte. Loochent een modern theoloog de Godheid van Christus, dan kan mij zijn Christelijke ethiek geen zier schelen. Het is niet waar, dat de leugen als “brug naar de waarheid” dienen kan. Een kwade boom kan geen goede vruchten voortbrengen, en als ik door de wijn te proeven bemerk, dat hij verzuurd en ongezond is, dan zal ik er het gehele vat niet van leegdrinken.
Een strijd tussen geloof en twijfel
Er is een strijd gaande tussen geloof en twijfel. Bettex illustreert dat door het voorbeeld van de Here Jezus en de op de woeste golven staande Petrus:
Zo is het eeuwige verwijt, dat Christus herhaaldelijk aan Zijn jongeren doet, zoals aan de in zee zinkende Petrus: “Waarom twijfelt gij?” (Mattheüs 14 : 31; naar Luthers overzetting). Zo gaat door de gehele Schrift de strijd tussen geloof en twijfel, en het overwinnen van de twijfel door het geloof. Alleen geloof overwint twijfel!
Twijfel over Gods Woord komt van de duivel
Waar strijd is tussen geloof en twijfel, is de invloed van de duivel nabij. Bettex zegt daarover:
Blijf niet hangen aan iedere kleinigheid! Kom niet dadelijk af op elk lokaas, dat de duivel uitwerpt! Meer eenvoud! Houd u aan de grote, heerlijke waarheden van het Woord, en wat gij niet kunt rijmen laat daar van af. Denkt gij bij geval, dat wij in het aardse leven ooit alle vragen omtrent God en de wereld kunnen oplossen? Daartoe is dit leven te kort, en zijn wij, gij en ik, te dom.
Dit boek bepaalt de gelovige op tal van te denken gevende wijzen bij de “grote heerlijke waarheden van het Woord”, zodat de vraag “Twijfel?” zonder enige terughoudendheid beantwoord kan worden met: “Nee, dat zeker niet!” Voor een gelovige staat vast dat God altijd doet wat Hij beloofd heeft. Bettex:
Maar Hij belooft: “Zalig zijn die treuren: want zij zullen vertroost worden.” “God zal alle tranen van hun ogen afwissen; en de dood zal niet meer zijn, noch rouw, noch gekrijt, noch moeite zal meer zijn: want de eerste dingen zijn weggegaan.” “Ziet, Ik maak alle dingen nieuw.” Dat geloven wij, daarop rekenen wij.
Vastklemmen aan de grote openbaringen Gods
Bettex besluit met:
Oog en hart naar Boven, o alle gij Christenen! Ons leven gaat snel voorbij. “Wij brengen onze jaren door als een gedachte.” Heere, “leer ons alzo onze dagen tellen, dat wij een wijs hart bekomen!” Bedriegt ons de wereld met valse schijn, kan haar wetenschap ons niets zeggen over de onbekende werelden, onder welke wij leven, stormen allerlei twijfelingen op ons aan, door vlees en bloed opgeworpen, of door de Vader der leugens ingeblazen, zo laten wij ons des te meer vastklemmen aan de grote openbaringen Gods, en als haar zalige inhoud en besluit geloven in een ons door Christus’ dood verworven, alle menselijke gedachte te boven gaande: heerlijke hemel, en die verwachten.
Stichting Vlichthus
Stichting Vlichthus hecht er grote waarde aan dat deze uitgave bewaard blijft én nog lang tot nut van veel gelovigen (en van degenen die dat willen worden) zal zijn. De spelling van dit boek is in de digitale versie enigszins aangepast aan ons huidige spelling.